Mục lục bài viết
Trái phiếu Chính phủ là gì?
Trái phiếu Chính phủ là một loại trái phiếu được Bộ Tài chính phát hành để thu hút vốn cho ngân sách nhà nước hoặc cho các chương trình, dự án đầu tư của nhà nước, theo quy định tại Điều 2, khoản 1 của Nghị định 01/2011/NĐ-CP.
Giá trị trái phiếu Chính phủ là bao nhiêu?
Theo quy định trong Nghị định 95/2018/NĐ-CP, mệnh giá phát hành của trái phiếu Chính phủ được xác định như thế nào?
Trái phiếu Chính phủ có giá trị là một trăm nghìn (100.000) đồng hoặc một bội số của nó.
Lãi suất trái phiếu Chính phủ
Trái phiếu Chính phủ có thể có lãi suất cố định, lãi suất thay đổi hoặc lãi suất được tính dựa trên tỷ lệ giảm giá thông báo bởi Kho bạc Nhà nước.
Lãi xuất phát hành trái phiếu Chính phủ được quyết định bởi Kho bạc Nhà nước trong phạm vi lãi xuất do Bộ Tài chính quy định.
Điều kiện và điều khoản của trái phiếu Chính phủ
Các điều kiện và điều khoản của trái phiếu Chính phủ được chỉ định trong Điều 14 của Nghị định 95/2018/NĐ-CP.
– Thời hạn trái phiếu của Chính phủ:
Trái phiếu của Chính phủ được phân thành nhiều loại với các kỳ hạn khác nhau như 3 năm, 5 năm, 7 năm, 10 năm, 15 năm, 20 năm, 30 năm và 50 năm.
+ Các thời điểm khác nhau của trái phiếu Chính phủ được quyết định bởi Bộ trưởng Bộ Tài chính.
– Đồng tiền sử dụng và trao đổi trong Việt Nam là đồng Việt Nam. Khi Chính phủ phát hành trái phiếu tại thị trường nội địa bằng tiền nước ngoài, đồng tiền phát hành và thanh toán sẽ được tự do chuyển đổi theo quy định của trái phiếu đó.
– Loại giấy chứng nhận nợ của Chính phủ:
Trái phiếu của Chính phủ được phát hành theo các hình thức chứng chỉ, bút toán hoặc dữ liệu điện tử, tùy thuộc vào cách thức phát hành.
Người điều hành có trách nhiệm quyết định cách thức cụ thể của trái phiếu Chính phủ cho từng đợt phát hành.
– Cách thức trả tiền lãi và gốc trái phiếu Chính phủ:
Lãi suất sẽ được thanh toán định kỳ mỗi 6 tháng, hoặc mỗi 12 tháng, hoặc cùng lúc với số tiền gốc vào ngày đáo hạn. Người phát hành sẽ thông báo cách thanh toán lãi suất cụ thể cho từng lần phát hành.
Số tiền ban đầu sẽ được thanh toán một lần vào ngày đáo hạn hoặc trước đó nếu có thông báo từ bên phát hành về việc thanh toán sớm cho mỗi lần phát hành.
Các phương thức phát hành trái phiếu từ Chính phủ
Được liệt kê trong khoản 7 của Điều 14 Nghị định 95/2018/NĐ-CP.
Cuộc đấu thầu để phát hành trái phiếu của Chính phủ
Được quy định trong Điều 15 của Nghị định 95/2018/NĐ-CP theo cách sau:
– Đấu thầu phát hành là cách bán trái phiếu Chính phủ thông qua một tổ chức đấu thầu để xác định lãi suất cho những người muốn mua trái phiếu.
– Nguyên lý sắp xếp quy trình đấu thầu:
Đảm bảo bí mật tất cả các thông tin liên quan đến dự thầu của tất cả các bên tham gia đấu thầu.
Thực hiện mở rộng, cân bằng về quyền lợi và trách nhiệm giữa các bên tham gia vào quá trình đấu thầu.
– Những cá nhân hoặc tổ chức tham gia vào quá trình đấu thầu.
+ Chủ nhà thị trường theo quy định.
+ Các đối tượng mua trái phiếu Chính phủ thông qua đấu thầu từ các nhà tạo lập thị trường bao gồm tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước. Họ được mua công cụ nợ của Chính phủ với số lượng không giới hạn, trừ khi có quy định khác trong pháp luật.
Các quỹ đầu tư chứng khoán và quỹ hưu trí tự nguyện có thể mua công cụ nợ của Chính phủ thông qua việc giao phó cho tổ chức quản lý quỹ thực hiện.
Các nguồn tài chính đến từ các quỹ nhà nước ngoài ngân sách được sử dụng để mua công cụ nợ của Chính phủ theo quy định của pháp luật liên quan.
– Quy trình đấu thầu được tiến hành theo một trong hai phương thức sau:
+ Hợp đồng cạnh tranh về lãi suất;
Đấu thầu kết hợp cạnh tranh lãi suất và không cạnh tranh lãi suất. Trong trường hợp tổ chức phiên đấu thầu theo hình thức này, tổng số trái phiếu không cạnh tranh lãi suất phát hành sẽ không vượt quá 30% tổng số trái phiếu đấu thầu trong phiên.
– Việc xác định kết quả đấu thầu được thực hiện theo một trong hai hình thức đấu thầu đơn giá hoặc đấu thầu đa giá. Dựa vào sự phát triển của thị trường, Bộ Tài chính quyết định áp dụng phương thức đấu thầu đơn giá hoặc đấu thầu đa giá trong từng giai đoạn.
– Đơn vị đầu tư có thể tổ chức trực tiếp việc đấu thầu trái phiếu Chính phủ hoặc thông qua Sở giao dịch chứng khoán theo quy định của Bộ Tài chính.
Đảm bảo phát hành trái phiếu Chính phủ
Việc đảm bảo phát hành trái phiếu Chính phủ được chỉ định trong Điều 16 Nghị định 95/2018/NĐ-CP như sau:
Bảo đảm phát hành là cách chính phủ bán trái phiếu thông qua việc sử dụng tổ hợp bảo đảm phát hành.
+ Các tổ chức chịu trách nhiệm bảo lãnh chính và/hoặc các tổ chức đồng bảo lãnh chính;
+ Các tổ chức hỗ trợ phát hành và/hoặc các tổ chức đồng hỗ trợ phát hành.
– Điều kiện cần để trở thành một tổ chức bảo lãnh chính:
Các tổ chức tài chính đóng vai trò cung cấp dịch vụ bảo đảm cho các loại chứng khoán theo quy định của luật pháp. Những tổ chức này đã được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.
+ Đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực đảm bảo chứng khoán;
Có cách đảm bảo khả năng phát hành khả thi để đáp ứng yêu cầu của tổ chức phát hành cho mỗi lần phát hành.
– Cách thức đảm bảo phát hành trái phiếu:
Dựa trên yêu cầu của mỗi đợt bảo lãnh phát hành, Kho bạc Nhà nước sẽ chọn tổ chức bảo lãnh chính hoặc đồng bảo lãnh chính tương ứng với điều kiện của nó.
Cơ quan bảo lãnh chính/đồng bảo lãnh chính chọn cơ quan bảo lãnh phát hành/đồng bảo lãnh phát hành, thông báo đã được Kho bạc Nhà nước phê chuẩn.
Kho bạc của Nhà nước cung cấp những thông tin căn bản về việc phát hành để hỗ trợ các tổ chức bảo lãnh chính hoặc đồng bảo lãnh chính và tìm kiếm nhà đầu tư.
Thông tin được cung cấp bao gồm: trọng lượng dự định phát hành, thời hạn dự định phát hành, hướng dẫn lãi suất cho từng thời hạn phát hành, thời gian dự định phát hành.
Tổ chức bảo lãnh chính và các thành viên trong tổ hợp bảo lãnh tổng hợp của nhà đầu tư, sẽ cung cấp thông tin về số lượng trái phiếu dự định mua, số lượng trái phiếu mua chắc chắn và lãi suất kỳ vọng cho mỗi kỳ hạn khi gửi vào Kho bạc Nhà nước.
Kho bạc của Nhà nước đang thương lượng với tổ chức bảo lãnh chính/đồng bảo lãnh chính về các yếu tố như khối lượng, điều kiện và điều khoản của trái phiếu, bao gồm kỳ hạn, lãi suất phát hành, ngày phát hành, ngày thanh toán tiền mua trái phiếu, giá bán trái phiếu, cùng với việc tính toán chi phí bảo lãnh và các thông tin liên quan khác.
Dựa trên kết quả cuộc đàm phán với Kho bạc Nhà nước, chúng tôi đã ký hợp đồng bảo lãnh phát hành trái phiếu với tổ chức bảo lãnh chính/đồng bảo lãnh chính để tiến hành bán trái phiếu.
Hợp đồng đảm bảo phát hành là tài liệu hợp pháp xác nhận các quyền, nghĩa vụ của tổ chức bảo đảm chính/đồng bảo đảm chính; quyền, nghĩa vụ của Kho bạc Nhà nước.
Tổ chức bảo lãnh chính hoặc đồng bảo lãnh chính cùng với tổ hợp bảo lãnh đảm nhận việc phân phối trái phiếu theo cam kết trong hợp đồng bảo lãnh. Nếu có trường hợp không phân phối hết trái phiếu, tổ chức bảo lãnh chính hoặc đồng bảo lãnh chính cùng với tổ hợp bảo lãnh chịu trách nhiệm mua toàn bộ số trái phiếu còn lại.
Sau khi hoàn tất quá trình bảo lãnh phát hành, Kho bạc Nhà nước sẽ phát hành trái phiếu Chính phủ cho các nhà đầu tư dựa trên danh sách do tổ chức bảo lãnh chính/đồng bảo lãnh chính cung cấp.
Phát hành riêng lẻ trái phiếu Chính phủ
Theo quy định của Nghị định 95/2018/NĐ-CP, phát hành riêng lẻ trái phiếu của Chính phủ được thực hiện theo Điều 17.
Phát hành cá nhân là cách để Chính phủ bán trực tiếp trái phiếu cho từng cá nhân mua.
– Kho bạc Nhà nước đề xuất kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ qua việc báo cáo riêng cho Bộ Tài chính xem xét và phê duyệt. Kế hoạch phát hành riêng lẻ bao gồm các thông tin cơ bản sau:
– Người mua trái phiếu;
+ Dự tính trọng lượng phát hành;
+ Thời hạn trái phiếu;
+ Tỷ lệ lợi nhuận ước tính;
+ Kế hoạch dự tính cho việc ra mắt.
Dựa trên kế hoạch phát hành riêng lẻ đã được Bộ Tài chính thông qua, Kho bạc Nhà nước sẽ ra quyết định về việc phát hành trái phiếu và tiến hành trực tiếp thanh toán vốn và lãi cho từng đợt phát hành.